NEW YORK (TURKISH JOURNAL) – Dilek Kaya – Avrupa Birliği, batı dünyasında yapay zekaya ilişkin en kapsamlı düzenleme olmaya aday bir konuda zorlu bir anlaşmaya vardı.
Bloomberg’in haberine göre, Bloğun iç pazar şefi Thierry Breton, anlaşmanın inovasyonu teşvik etmek ile insanların ve şirketlerin haklarını korumak arasında bir denge kurduğunu söyledi.
Breton, cumartesi günü erken saatlerde yaptığı açıklamada “Vatandaşlarımızın temel haklarını korurken, kolluk kuvvetlerini desteklemek için yapay zeka potansiyelinden en iyi şekilde yararlanmak arasındaki doğru dengeyi bulmak için çok zaman harcadık” dedi.
“Avrupa’da kitlesel gözetim istemiyoruz.”
Bu hafta 37 saatten fazla süren müzakerelerin ardından Avrupa Komisyonu, Avrupa Parlamentosu ve 27 üye ülkenin delegeleri, OpenAI Inc. şirketinin ChatGPT ve Google’ın Bard gibi komutla içerik üretebilen yapay zeka araçları için bir dizi kontrol üzerinde anlaştı.
Breton, müzakerecilerin yüzlerin canlı olarak taranmasına izin vermeyi kabul ettiklerini, ancak bunun koruma önlemleri ve muafiyetlerle yapılabileceğini söyledi. Anlaşma, insanları siyasi veya dini inançlar, cinsel yönelim veya ırk gibi hassas özelliklere göre kategorize eden biyometrik taramayı yasaklayacak. Yetkililer bunun görüşmelerdeki en zor ve hassas konulardan biri olduğunu söyledi.
Önerilen mevzuat, kuralları ihlal eden şirketlere, ihlale ve şirketin büyüklüğüne bağlı olarak 35 milyon Avro’ya veya küresel cironun %7’sine varan para cezaları getirecek.
Taslak mevzuatın halen AB üye ülkeleri ve parlamento tarafından resmi olarak onaylanması gerekiyor. Ancak anlaşma, ABD Kongresi’nin anlamlı bir eylemde bulunmaması halinde, hızla gelişen teknolojinin düzenlenmesi için tonu belirleyecek olan dönüm noktası niteliğindeki yapay zeka politikasına doğru kritik bir adımı işaret ediyor.
Gerçekleşen zorlu tartışmalar, yapay zekanın düzenlenmesine ilişkin tartışmanın ne kadar çekişmeli hale geldiğinin altını çiziyor ve üretken araçların popülaritesi artmaya devam ederken dünya liderlerinin ve teknoloji yöneticilerinin aynı şekilde bölündüğünü ortaya koydu. AB – ABD ve Birleşik Krallık gibi diğer hükümetler, Fransa’nın Mistral AI ve Almanya’nın Aleph Alpha gibi kendi YZ girişimlerini potansiyel toplumsal risklere karşı koruma ihtiyacı arasında bir denge bulmakta zorlandı.
Fransa ve Almanya’nın da aralarında bulunduğu bazı ülkeler, yerel şirketleri gereksiz yere zor durumda bırakacağını söyledikleri kurallara karşı çıkarken, bu durum müzakerelerde önemli bir tıkanma noktası oldu.
Önümüzdeki haftalarda kamu görevlileri tarafından bir dizi ayrıntı üzerinde çalışılmaya devam edilecek, ancak müzakereciler büyük bir dil modelinin herhangi bir geliştiricisi için temel şeffaflık gereksinimlerini içeren üretken yapay zeka etrafında kurallar koymayı büyük ölçüde kabul ettiler. Sistemik risk teşkil edenlerin, riskleri azaltmak için komisyonla birlikte çalışmak üzere gönüllü bir davranış kuralını imzalamaları gerekecek.
Planın, AB’nin içerik denetleme kuralları olan Dijital Hizmetler Yasası’na benzediği ve en zor noktanın, canlı biyometrik tanımlama araçlarının ne kadar kısıtlanacağı konusu olduğu belirtiliyor. Parlamento geçen bahar tam bir yasak için oy kullandı, ancak AB ülkeleri ulusal güvenlik ve kolluk kuvvetleri için muafiyetler için bastırdı. Sonunda iki taraf, teknolojinin kamusal alanlarda kullanımının daha fazla sınırlandırılması konusunda anlaştı.
Hem parlamentonun hem de AB’nin 27 üye ülkesini kapsayan Konsey’in anlaşmayı onaylaması gerekecek. Fransa ve Almanya daha önce yasanın genel amaçlı yapay zeka sistemlerini aşırı düzenleyebileceği ve Mistral ve Aleph Alpha gibi yerli OpenAI rakiplerini öldürebileceği konusunda oldukça eleştirel davranmışlardı.
İspanya Dışişleri Bakanı Carme Artigas, anlaşmanın AB ülkelerinin istediği kapsamda olduğunu ve “hepsinin onaylayacağını umuyoruz” dedi. Ayrıca, Mistral’in şimdilik genel amaçlı yapay zeka kontrollerini karşılamasının gerekmeyeceğini çünkü şirketin araştırma ve geliştirme aşamasında olduğunu da sözlerine ekledi.
Fransa Dijital Bakanı Jean-Noel Barrot yaptığı açıklamada, “Bugün varılan uzlaşmayı dikkatle analiz edeceğiz ve önümüzdeki haftalarda metnin Avrupa’nın kendi yapay zeka teknolojilerini geliştirme kapasitesini ve stratejik özerkliğini koruduğundan emin olacağız” dedi.
